Povlen i Medvednik

U planinskom masivu valjevskih planina najviši vrhovi se nalaze na Povlenu i Medvedniku. Ove planine su smeštene oko 30 km jugozapadno od Valjeva. Ostale značajnije planine koje pripadaju valjevskom masivu su: Jablanik, Maljen, Ravna gora, Suvobor i Rajac. 

Brda i obronci Povlena prostiru se na tri opštine: Bajina Bašta, Valjevo i Kosjerić. Povlen ima više vrhova na visini od preko 1200 m, od kojih su najvažniji: Mali, Srednji i Veliki Povlen. Nazivi ovih vrhova su obrnuti njihovom poredku po visini. Naime, Mali Povlen, čija je nadmorska visina 1347 m, za 76 m je viši od Velikog Povlena i predstavlja najviši vrh ove planine. Srednji Povlen je po visini zaista između Malog i Velikog i nalazi se na 1301 m. Kao rezultat usecanja duboke doline sa brojnim kanjonima i potocima i rasedanja duž jugozapadne strane, Mali Povlen je ostao delimično asimetričan jer mu je jugozapadna strana strmija od severoistočne. Na putu za Mali Povlen nalaze se brojne livade na kojima u proleće raste najzdraviji sremuš. Predeo je vrlo živopisan, a na oko pola sata pešačenja do vrha, nalazi se crkvica posvećena svetom Prvomučeniku Arhiđakonu Stefanu. Tu se od 2012. godine, na dan slave crkve, 15. avgusta, nakon liturgije, održava nadmetanje za najbolju narodnu zdravicu i izlažu se tradicionalni proizvodi iz ovog kraja, među kojima su nezaobilazni: rakija, med, lekovito bilje, unikatni ručni i zanatski radovi itd.
 
Povlen se može obilaziti sa različitih strana, tako da imate utisak da ste svaki put na drugoj planini :). U podnožju Povlena postoje različiti izvori čiste vode. Za neke tvrde da su lekoviti, poput izvora „muška voda“ na tzv. Čičinoj česmi. Mnogo poznatija, veća i lepša su Taorska vrela, koja su interesantna tokom cele godine, mada kažu da najlepše izgledaju u rano proleće. Ja sam bila sredinom marta na celodnevnom planinarskom izletu čije su krajnje odredište bila Taorska vrela. Prizor je zaista fantastičan. Ne samo izvor, već i vodenice i Taorske stene čine ovaj predeo jednim od najlepših prirodnih okruženja u Srbiji. Taorska vrela se ulivaju u reku Skrapež, koja izvire ispod Malog Povlena. Izuzetno zanimljiva planinarska trasa je i obilazak kanjona reke Trešnjice, koja izvire na jugozapadnoj strani Povlena.

Jedna od najupečatljivijih planinarskih tura na kojoj sam bila obuhvatala je Povlen i Medvednik i trajala je dva dana. Prenoćili smo u planinarskom domu Krušik, na Medvedniku. To je bio početak februara, pa je na nekim delovima bilo i snega. Prvog dana smo obilazili Medvednik, a drugog dana Povlen. Naravno, obe planine imaju obeležene planinarske staze, pa zato predstavljaju čestu odrednicu organizovanih planinarskih grupa. 

Planina Medvednik je izgrađena od krečnjaka. Veoma je šumovita i bogata izvorima vode. Nalazi se između nekoliko rečnih tokova: Jablanice i Obnice na istoku, Ljuboviđe na zapadu i Pecke i Jadra na severu. Posmatrano iz daljine, ova planina podseća na medveda koji leži, te otuda potiče njen naziv. Njen najviši vrh, čija je nadmorska visina 1244 m, nalazi se na skoro horizontalnoj zaravni dužine 3 km. Na Medvedniku je razvijen seoski turizam, a tu se takođe održavaju različite manifestacije, kao što su dani kupina i dani gljiva.